همشهری آنلاین- بهاره خسروی : سال ۱۲۴۸ شمسی، وقتی ناصرالدین شاه دستور توسعه دارالخلافه را داد، خیابان دروازه دولاب، که زمین مسجد در آن واقع شده بود، از خیابان‌های جدید محسوب می‌شد. با تغییر حصار شهر و توسعه تهران، انتخاب این زمین که نبش خیابان جدید و اصلی بود برای ساخت مسجد اهمیت زیادی داشت. نام این مسجد برگرفته از نام میرزا کاظم به کاظمیه شهرت پیدا کرد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
به گفته علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، این مسجد بر اساس وقفنامه سال ۱۲۶۰ خورشیدی ساخته و وقف شد. این بنا دارای ۱۶۰۸ مترمربع به سبک معماری قدیمی بدون گنبد و گلدسته است. صحن این مسجد تاریخی ذوزنقه‌شکل و از دو قسمت مستطیل و مثلث تشکیل شده و نمای صحن آجرکاری، اجرای طاق‌نما و نقوش معقلی تزیین شده از ویژگی‌های این مسجد است.»
زمانی در بخش دیگر صحبت‌هایش از نورگیر زیبای این مسجد قدیمی یاد می‌کند و می‌گوید: «سقف شبستان این مسجد با طاق و آجرچینی ضربی تزیین شده و با اجرای این سبک معماری نورگیری مسجد با دو پنجره در طرف راست محراب تأمین می‌شود که باعث شکل‌گیری فضایی زیبا برای ادای فرایض دینی شده است.»
به گفته این تهران‌پژوه، آزاره این شبستان سنگی است و در تزیین محراب نیز از کاشیکاری استفاده شده. کاشی‌های خشتی، اجرای کتیبه با خط و نقوش اسلیمی و ترنج از زیباترین تزیین‌های محراب این مسجد است. همچنین محمدعلی خان سدیدالسطنه از نویسندگان و رجال قاجاری در یکی از سفرنامه‌هایش به وجود کتیبه‌ای که در آن شعری در مدح ناصرالدین شاه حک شده بود، اشاره کرده است. البته امروز هیچ اثری از این کتبیه نیست.
علیرضا زمانی در باره آب‌انبار فراموش شده این مسجد اظهار می‌کند: «گوشه شمال غرب صحن مدرسه‌ای که بعدها در دل این مسجد ساخته شد آب‌انباری وجود داشت که روزگاری آب مصرفی محله را تأمین می‌کرد و امروز هیچ اثری از آن نیست.»
زمانی در باره مهم‌ترین واعظان این مسجد قدیمی تهران، می‌گوید: «حجت‌الاسلام محمدتقی فلسفی، شیخ احمد رحمانی، شهید آیت‌الله سیداحمد مدنی، سیدقاسم شجاعی، سیدمهدی حسام، مرتضوی و شیخ صدوق از واعظان مشهور این مسجد بودند که در مناسبت‌های مختلف در این مسجد به منبر رفتند و برای مردم سخنرانی کردند.»
نظر شما